Aušvic - Najmračnije mesto ljudske istorije
Strašno mučilište logor smrti Aušvic danas je svojevrsni muzej, koji godišnje poseti 2,1 milion ljudi iz celog sveta
Ne zna se tačan broj pogubljenih u zloglasnom logoru smrti Aušvicu, veruje se da je nastradalo oko 2,5 miliona ljudi, što je tvrdio glavni komadant logora Rudolf Hes, tokom Ninberškog procesa. Mali gradić Osvjenćim u kom je smešteno najozloglašenije zversko mučilište, udaljen oko 60 kilometara od Krakova.
Nisu stigli da unište
logor
U blizini samog koncentracionog logora, u kom se odigravala
najveća drama zabeležena u istoriji čovečanstva, ni danas nema kuća u
neposrednoj blizini. Objekti u kojima su se dešavala najgora zverstva,
sistemska tortura, kao i medicinski eksperimenti, danas su u većem delu
očuvani, iako su pripadnici SS snaga nameravali da unište veći deo logora,
krematorijume i gasne komore. Međutim, za to nije bilo dovoljno vremena.
Nemačka je 1939. godine okupirala Poljsku, a Osvjenćim je
priključen Nemačkoj i dobio je nemačko ime - Aušvic. Naredne godine počinje da
se gradi logor, na mestu nekadašnje poljske kasarne, a u blizini je bila
železnica, samim tim infrastruktura je bila obezbeđena za dovoženje i smeštaj
logoraša.
Zgrade kriju tajne
strašnog sistema za ubijanje
Kada se prođe ispod ulazne kapije sa natpisom "Arbeit
Macht Frei", u prevodu “Rad oslobađa”, kao da se odmah ulazi u istoriju,
sa svih strana logor je ograđen bodljikavim žicama sa osiguračima, koji i dalje
stoje na betonskim stubovima. Zgrade u kojima su boravili logoraši danas su
potpuno otvorene, i kao da više ne kriju tajnu strašnog sistema za ubijanje,
već pokazuju svetu kakve su se strahote tu odigravale. Logistička
organizovanost SS snaga gotovo da je bila dovedena do savršenstva. Unutar
zidina, gde se odvijao pravi sistem za masovno ubijanje nije moglo da se kroči,
a gotovo niti da se izađe živ iz njega, mada postoji nekoliko fotografija koje
su danas izložene u Aušvcu i koje je Pokret otpora zabeležio i koje su
zabaležile zverstva. Fotografije, jesu mutne, ali se na njima nadziru zverstva
koja su činjena.
Četiri gasne komore
Na samom ulazu u logoru je vršena selekcija, pa su mahom
stari, invalidi i žene sa decom upućivani odmah u gasne komore, a ostali su
upućivani na prinudni rad, u fabriku hemikalija. Nakon kratkog
robovskog rada u neljudskim uslovima, iscrpljeni od umora, hladnoće i gladi,
kada nisu bili od koristi upućivani su u neku od četiri gasne komore. Tamo je
puštan otrovan gas ciklon B, čija se tada proizvodnja u Nemačkoj brojala u
tonama. Samo nekoliko sekundi je bilo dovoljno...
Ubijano 20.000 ljudi
dnevno
Paklena postrojenja su imala kapacitet od 20.000 ljudi
dnevno, a pre same kremacije od logoraša su oduzimane sve stvari počevši od
zlatnih zuba, naočara, veštačkih udova... Danas u logoru postoji na desetine
prostorija ograđenih staklom gde su smešteni koferi, a na svakom je napisano
ime jer su zatvorenicma po dolasku rekli da će im vratiti stvari kad krenu
kući, tu su prava “brda” cipela, šerpi, deponije češljeva, pribora za ličnu
higijenu, odeće, molitvenih šalova, i na desetine pletenica kose. Kosa, koje
danas ima čak 7,5 tona u logoru, smeštena je u staklenu vitrinu.
To je jedan od najpotresnijih prizora i tu je zabranjeno
fotografisanje, kako bi se bar malo sačuvalo dostojanstvo žrtava koje su
nasilno šišali do glave, kako bi i vizuelno izgubile deo identiteta, ličile
jedne na druge i utopile se u bezličnu masu istih lica. Kosa se koristila za
pletenje tkanina. Fotografije zatvorenika i zatvorenica izložene su u jednoj od
zgrada. Gotovo istih lica, istih frizura ošišanih do glave poput kriminalaca i
izgubljenog pogleda, fotografje kao da same govore o neljudskim uslovima i
strahu u kome su logoraši živeli. Ispod fotografija, ispisani su datumi kada su
zatvorenci stigli, kao i datum smrti. Gotovo da nema osobe koja je živela duže
od dva meseca.
Posebne tamnice
Za one koji su pokušali da pobegnu, izgrađene su posebne
tamnice, u koje su ulazili na mala vrata, ne viša od 30 do 40 centimetara, i
bili živi zazidani, prinuđeni da stoje u malom prostoru u kom ima mesta samo da
se stoji, čak ni da se sedne, niti da se pomera. Tu su
danima stajali, a potpom umirali u takvom položaju. U gasnim
komorama i danas je isaknut natpis da se ne sme paliti nikakva vatra, jer su ti
zidovi i danas natopljeni gasom koji se pomalo oseća u vazduhu.
Jezive prostorije, kriju najgora mučilišta za koja se teško
može poverovati da ih je čovek osmislio. Na desetina samica, bez trunske
svetlosti, gde su zatvorenici boravili na golom betonu i čekali svoju sigurnu
smrt. U Aušvicu su ubijani ljudi iz Mađarske, Poljske, Francuske, Holandije,
Grčke, Češke, Slovačke, Nemačke, Austrije i tadašnje Jugoslavije.
Tekst i fotografije
Marija Nikolić
Komentari(0)